Podatnicy korzystający z 5% stawki podatku w ramach IP BOX muszą określić, jaka część ich dochodu kwalifikuje się do preferencyjnego opodatkowania. Ulga ta jest uzależniona od rodzaju kosztów poniesionych przez podatnika w przeszłości. Do ustalenia jej wysokości wykorzystuje się wskaźnik nexus.
Kiedy wylicza się wskaźnik nexus?
Wskaźnik nexus jest używany przez podatników, którzy opodatkowują swoje dochody 5% stawką podatku w ramach IP BOX. Dotyczy to zatem tych firm, które zajmują się pracami badawczo-rozwojowymi, w ramach których powstają prawa własności intelektualnej (m.in. patenty czy autorskie prawo do programu komputerowego). Choć IP BOX jest szczególnie popularny w IT, mogą z niego korzystać również przedstawiciele innych branż: firmy produkcyjne, farmaceutyczne czy biotechnologiczne.
Więcej o IP BOX dowiesz się z naszego artykułu Ulga badawczo-rozwojowa oraz IP BOX – jakie dają korzyści?
Wskaźnik nexus – jak obliczyć jego wysokość?
Wskaźnik nexus opiera się na proporcji wydatków poniesionych przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową w stosunku do całkowitych wydatków związanych z danym kwalifikowanym prawem (tak zwane IP). Im więcej dana firma inwestuje w tworzenie i rozwijanie własnych IP, tym większą część dochodów z tych praw może objąć preferencyjna stawka podatkowa.
Do obliczenia wskaźnika służy poniższy wzór:
(a + b) x 1,3
—————-
a + b + c + d
Litery we wzorze oznaczają faktycznie poniesione koszty na:
- – prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością badawczo-rozwojową związaną z danym prawem;
- – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z danym prawem od podmiotu niepowiązanego;
- – nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z danym prawem od podmiotu powiązanego;
- – nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Wskaźnik nexus oblicza się oddzielnie dla każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Może on wynosić od 0 do 1. Jeżeli jego wartość przekracza 1, wówczas ogranicza się ją do 1. Wskaźnik w wysokości 1 oznacza, że możliwość skorzystania z preferencyjnej stawki obejmie cały dochód z danego prawa.
Konstrukcja wzoru jasno wskazuje, że dla celów opodatkowania dochodu w ramach IP BOX korzystne jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej we własnym zakresie lub nabywanie wyników prac B+R od podmiotów niepowiązanych. Z kolei nabycie gotowego prawa własności intelektualnej może wpłynąć negatywnie na wysokość ulgi.
Przykład:
Spółka z branży informatycznej stworzyła nowoczesne, zaawansowane technologicznie oprogramowanie, które następnie sprzedała kontrahentom. Koszty, jakie spółka poniosła na jego wytworzenie, to:
– wynagrodzenia pracowników, którzy stworzyli koncepcję i przeprowadzili testy (litera a): 900.000 zł,
– koszt prac B+R spółki niepowiązanej związanych z oprogramowaniem (litera b): 800.000 zł
– koszt prac B+R spółki powiązanej związanych z oprogramowaniem (litera c): 50.000 zł,
Wyliczenie wskaźnika nexus będzie wyglądać następująco:
(900.000 + 800.000) x 1,3
——————————————
900.000 + 800.000 + 50.000
Wskaźnik nexus wyniesie 1,26. W tym przypadku opodatkowaniu stawką 5% podlegać będzie cały dochód osiągnięty ze sprzedaży oprogramowania. Częściowe nabycie prac od spółki powiązanej nie wpłynęło negatywnie na wysokość preferencyjnego rozliczenia, ponieważ kwota ta nie była duża w stosunku do innych ponoszonych wydatków.
Jakie koszty można uwzględnić przy obliczaniu wskaźnika nexus?
Koszty uwzględniane przy obliczaniu wskaźnika nexus powinny być związane zarówno z tworzeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jak i z dochodami generowanymi z tych praw.
Co warto podkreślić, mimo że większość uwzględnianych kosztów dotyczy działalności badawczo-rozwojowej, to nie chodzi tu o koszty kwalifikowane w rozumieniu ulgi B+R. W ramach ulgi B+R uwzględnić można tylko te wydatki, które zostały wymienione wprost w ustawowym katalogu kosztów. W przypadku wyliczenia wskaźnika nexus jest inaczej – przedsiębiorca może uwzględnić wszystkie te koszty, które są z danym kwalifikowanym prawem związane.
Nie ma zatem przeszkód do ujęcia tych kosztów, które z ulgi B+R nie mogą skorzystać, na przykład wynagrodzeń wypłaconych podwykonawcom. Należy pamiętać jedynie, że warunkiem do ujęcia danego wydatku jest jego bezpośrednie powiązanie z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej. Nie można uwzględniać tych kosztów, które nie są bezpośrednio związane z IP, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami.
Nexus poniżej 1,0 a korzyść z IP BOX
Wysokość wskaźnika nexus poniżej 1,0 nie oznacza, że IP BOX w danej firmie nie jest opłacalny. Przedsiębiorstwo nadal może korzystać z preferencyjnej stawki podatkowej w stosunku do części swoich dochodów.
Nexus spada poniżej 1,0 w sytuacji, gdy firma korzysta z zewnętrznych wytworów prac B+R: nabywa wyniki prac B+R od podmiotu powiązanego lub nabywa gotowe prawo własności intelektualnej (w przypadku IP nie ma znaczenia, czy stroną transakcji jest podmiot powiązany). Jeśli jednak po nabyciu podatnik dalej prowadzi swoje własne prace B+R, skutkiem czego powstaje nowe IP, albo firma rozwija nabyte prawo, to możliwe będzie skorzystanie ze stawki 5%.
Warto pamiętać, że czasami nabycie od zewnętrznych podmiotów może być bardziej efektywne kosztowo i czasowo niż rozwijanie wszystkiego wewnętrznie. W niektórych sytuacjach koszt zdobycia własnej technologii lub zatrudnienia pracownika jest większy niż pozyskanie wyników od podmiotu, który już taką technologią albo pracownikiem dysponuje.
Przykład:
Firma generuje roczne dochody w wysokości 2.000.000 zł z nowatorskiego patentu, który kwalifikuje się do ulgi IP BOX. Sprawdźmy, jak wskaźnik nexus poniżej 1,0 wpływa na opodatkowanie tych dochodów w porównaniu do sytuacji, gdyby firma w ogóle nie korzystała z IP BOX.
Koszty, jakie spółka poniosła, to:
– nabycie patentu od innego podmiotu (litera d): 500.000 tys. zł,
– wynagrodzenia pracowników i podwykonawców, którzy rozwijali nabyty patent w ramach prac B+R: 312.500 zł.
Wyliczenie wskaźnika nexus będzie wyglądać następująco:
312.500 x 1,3
——————————————
312.500 + 500.000
Wskaźnik nexus wyniesie 0,5. W tym przypadku opodatkowaniu stawką 5% podlegać będzie połowa dochodu osiągniętego z posiadanego przez spółkę patentu.
Mimo wskaźnika nexus wynoszącego 0,5 przedsiębiorstwo nadal może korzystać z preferencyjnej stawki podatkowej w stosunku do 50% swoich dochodów z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Oznacza to, że połowa zysków z oprogramowania będzie opodatkowana niższą stawką, co przekłada się na realne oszczędności podatkowe.
Scenariusz 1 – firma nie korzysta z IP BOX:
– dochody z kwalifikowanego IP: 2.000.000 zł
– stawka CIT: 19%
– podatek: 380.000 zł (2.000.000 * 19%)
Scenariusz 2 – firma korzysta z IP BOX:
– dochody z kwalifikowanego IP: 2.000.000 zł
– wskaźnik nexus: 0,5
– podatek: 240.000 zł (1.000.000 * 19% + 1.000.000 * 5%)
Pomimo wskaźnika nexus wynoszącego jedynie 0,5, firma korzystając z IP BOX zapłaci znacznie mniej podatku. Przy łącznym dochodzie 2.000.000 zł podatnik zapłaciłby 240.000 zł podatku (dzięki IP BOX) zamiast 380.000 zł (przy standardowej stawce CIT). Oznacza to oszczędność w wysokości 140.000 zł rocznie.
Jak widać, warto zainteresować się rozliczeniem IP BOX, nawet jeśli u przedsiębiorcy występują wydatki klasyfikowane jako litera c lub d we wzorze nexus,.
Należy jednocześnie pamiętać, że aby skorzystać z IP BOX konieczne jest prowadzenie dodatkowej ewidencji księgowej. Więcej o obowiązkach z tym związanych piszemy w artykule Ewidencja księgowo-podatkowa dla IP Box.
Jeżeli Twoja firma generuje dochody z praw własności intelektualnej i chciałbyś skorzystać z preferencyjnych stawek podatkowych IP BOX, odezwij się do nas. Pomożemy Ci nie tylko ustalić współczynnik nexus, ale również zapewnimy wsparcie podczas całego procesu wdrożenia ulgi IP BOX.
Martyna Beszterda
Katarzyna Jankowiak