Obowiązek dokumentacyjny w zakresie cen transferowych ciąży zarówno na podatnikach PIT, jak i podatnikach CIT. Zgodnie z przepisami, podmioty powiązane są obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok podatkowy w celu wykazania, że transakcje zostały zawarte na warunkach, jakie ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Pojęcie podmiotów powiązanych ceny transferowe
W drodze analizy czy w zakresie danej transakcji wystąpi obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych, warto w pierwszej kolejności zastanowić się czy badana transakcja została zawarta między podmiotami powiązanymi. W myśl ustaw podatkowych podmiotami powiązanymi są:
- podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot;
- podmioty, na które wywiera znaczący wpływ ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot;
- spółka niemająca osobowości prawnej i jej wspólnicy;
- spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna i jej komplementariusz lub spółka jawna i jej wspólnik;
- podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.
Z kolei do wywierania znaczącego wpływu, o którym mowa powyżej, dochodzi jeśli w zakresie relacji między podmiotami spełniona jest przynajmniej jedna z poniższych przesłanek:
- posiadanie przez podmiot bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25% udziałów w kapitale, praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających lub udziałów, czy też praw do udziału w zyskach, stratach lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych w innym podmiocie.
- posiadanie przez osobę fizyczną faktycznej zdolności do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,
- pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Definicja podmiotów powiązanych została przez nas szczegółowo omówiona w artykule Podmioty powiązane – czyli jakie?
Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych
Obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych dotyczy podmiotów, które zawierały w roku podatkowym transakcje kontrolowane. Dokumentacja sporządzana jest dla transakcji o charakterze jednorodnym, której wartość pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekracza w roku obrotowym następujące progi dokumentacyjne:
- 10.000.000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
- 10.000.000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 2.000.000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
- 2.000.000 zł – w przypadku innych transakcji
Dodatkowo, jeśli organ podatkowy dopatrzy się wystąpienia okoliczności wskazujących na prawdopodobieństwo zaniżenia wartości transakcji kontrolowanej lub niespełnienia warunków korzystania przez podatnika z tak zwanego safe harbour, organ w pewnych przypadkach może zwrócić się do podatnika z żądaniem sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, nawet jeśli progi transakcyjne nie zostały przekroczone. W takim przypadku należy przedłożyć organowi lokalną dokumentację cen transferowych w terminie 30 dni od dnia doręczenia żądania.
Jedną z najczęstszych transakcji, które powodują powstanie obowiązku dokumentacyjnego jest zawarcie lub zmiana umowy spółki osobowej. O warunkach, które powodują powstanie obowiązku dokumentacyjnego w takich spółkach, możesz przeczytać m.in. w artykule Umowa spółki osobowej a dokumentacja cen transferowych.
Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych w przypadku transakcji rajowych
Obowiązkowemu posiadaniu dokumentacji cen transferowych podlegają również podatnicy zawierający transakcje kontrolowane z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową lub z zagranicznym zakładem położonym na terytorium takiego kraju. W przypadku takich transakcji ustawodawca przewiduje obniżony próg dokumentacyjny, który wynosi:
- 2 500 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 500 000 zł – w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.
Dokładna lista krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, potocznie nazywanych rajami podatkowi, jest publikowana przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia.
Na podmioty, które pomimo ciążącego na nich obowiązku w zakresie dokumentacji cen transferowych, nie będą jej posiadały, mogą zostać nałożone różne kary i sankcje. Więcej dowiesz się z artykułu Dokumentacja cen transferowych – kary i sankcje.
Temat dokumentacji cen transferowych – jej obowiązków, ryzyk oraz praktycznego przygotowania – omawiamy także szerzej na autorskim kanale YouTube Dominika Jaszczyk z PragmatIQ. Materiał jest dostępny dla wszystkich, którzy chcą zyskać praktyczną wiedzę i lepiej zrozumieć, jak właściwe sporządzenie dokumentacji może wpłynąć na bezpieczeństwo podatkowe firmy.
Jeżeli jesteś zainteresowany zrozumieniem krok po kroku jak działają ceny transferowe oraz jakie obowiązki nakładają na podatników zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem ABC dokumentacji cen transferowych.
Maria Ratajczyk
Kacper Tokarz
Piotr Zarański