Zgodnie z treścią przepisów ustaw o podatkach dochodowych, lokalna dokumentacja cen transferowych, co do zasady powinna zawierać analizę cen transferowych. Co powinna zawierać prawidłowo sporządzona analiza? Wątpliwości wyjaśniamy w niniejszym artykule.
Analiza porównawczych – czym jest?
Analiza cen transferowych jest powszechnie znana jako „benchmark”. Jej istotą jest porównanie wyniku transakcji kontrolowanej z wynikami jakie osiągają podmioty realizujące podobne transakcje w warunkach rynkowych.
Rzetelnie przeprowadzona analiza cen transferowych stanowi dla podatnika potwierdzenie, że przyjęte w ramach transakcji warunki nie odbiegają od zasady ceny rynkowej. Posiadanie przez podatnika takiego dokumentu może znacząco skrócić przebieg czynności sprawdzających oraz uchronić przed doszacowaniem dodatkowego dochodu do opodatkowania.
Analiza porównawcza jako jeden z elementów lokalnej dokumentacji cen transferowych
Treść ustaw o podatkach dochodowych wskazuje, że jednym z elementów lokalnej dokumentacji cen transferowych jest analiza cen transferowych. Ustawodawca w drodze rozporządzenia publikowanego przez Ministra Finansów określił, że jednym z elementów analizy cen transferowych jest opis analizy porównawczej, który powinien zawierać:
- opis procesu wyszukiwania i doboru danych oraz wskazanie źródeł tych danych,
- uzasadnienie doboru kryteriów wyszukiwania oraz założeń przyjętych na potrzeby analizy,
- jeżeli takie dane są dostępne, to analiza porównawcza powinna zawierać dane porównawcze w postaci elektronicznej umożliwiające ich edycję, w tym wskaźniki finansowe, wraz z ich opisem, odnoszące się do transakcji zawieranych przez podmiot powiązany z podmiotem niepowiązanym (dane wewnętrzne) albo zawieranych pomiędzy podmiotami niepowiązanymi (dane zewnętrzne),
- uzasadnienie powodów przyjęcia do tej analizy danych z wielu lat lub jednego roku,
- uzasadnienie wyboru wskaźnika finansowego przyjętego do analizy, jeżeli został zastosowany,
- opis korekty porównywalności wraz z uzasadnieniem, jeżeli została zastosowana,
- wskazanie wyznaczonego w wyniku tej analizy punktu lub przedział wraz z opisem miar statystycznych, jeżeli zostały zastosowane.
Co w przypadku braku danych do przeprowadzenia analizy porównawczej?
Brak dostępności danych lub trudność ich uzyskaniu, nie wyłącza dodatkowego obowiązku dokumentacyjnego.
Wówczas, zamiast standardowej analizy porównawczej, do lokalnej dokumentacji cen transferowych załącza się tak zwaną analizę zgodności, której celem jest wykazanie zgodności warunków transakcji i innych zdarzeń, które zostały ustalone z podmiotami powiązanymi, z warunkami, które ustaliłyby ze sobą niezależne podmioty.
Analiza zgodności jako jeden z elementów lokalnej dokumentacji cen transferowych
Analiza zgodności stanowi element lokalnej dokumentacji cen transferowych będący alternatywą dla analizy porównawczej. Zastąpienie opisu analizy porównawczej występuje zazwyczaj w przypadku transakcji, w odniesieniu do których nie jest możliwe zebranie wystarczających danych z rynku lub nie pozwala na to charakter dokonywanej transakcji. Taka sytuacja może przykładowo wystąpić w przypadku transakcji zawarcia lub zmiany umowy spółki osobowej.
Zgodnie z treścią rozporządzenia, opis analizy zgodności powinien zawierać:
- uzasadnienie wyboru zastosowanej techniki wyceny,
- opis źródeł danych wykorzystanych do wyceny,
- opis oraz uzasadnienie założeń przyjętych do wyceny oraz prognoz, w szczególności, założeń do wskaźników w wycenie oraz opis sposobu kalkulacji tych wskaźników,
- analizę wrażliwości wskazującą wpływ zmian poszczególnych założeń na wynik wyceny,
- uzasadnienie przyjętego punktu z przedziału wartości przedmiotu transakcji kontrolowanej.
Źródła danych wykorzystywane do analizy porównawczej
Analiza porównawcza sporządzona może być w oparciu o dwa rodzaje źródeł danych – wewnętrzne lub zewnętrzne.
Jeżeli podmiot zobowiązany do sporządzenia analizy porównawczej zawiera transakcje zarówno z podmiotami powiązanymi, jak i niezależnymi, to analiza porównawcza może opierać się na danych wewnętrznych. Wówczas porównuje się operacje prowadzone z podmiotami powiązanymi do warunków, na jakich są one realizowane z podmiotami niezależnymi.
W przypadku, gdy podmiot nie przeprowadza porównywalnych transakcji z podmiotami niepowiązanymi, analiza porównawcza powinna opierać się na informacjach zewnętrznych. Przykładowo mogą być one uzyskane z baz, w których gromadzone są dane finansowe dotyczące działalności podmiotów trzecich. Przeprowadzając analizę należy pamiętać, że posiadane dane powinny odpowiednio odzwierciedlać warunki transakcji. W drodze ustalania grupy podmiotów porównywalnych należy wziąć pod uwagę między innymi takie aspekty jak: branża, skala działalności, model biznesowy, czy miejsce prowadzenia działalności podmiotów porównywalnych.
Szczegółowo dostępne metody ustalenia ceny transferowej omówiliśmy w naszym artykule Metody kalkulacji cen transferowych
Zwolnienie z obowiązku sporządzenia analizy cen transferowych – kiedy jest możliwe?
Ustawodawca w niektórych przypadkach przewidział możliwość zwolnienia z przygotowywania analizy cen transferowych.
Pierwsza możliwość zwolnienia dotyczy transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane spełniające warunki posiadania statusu mikro lub małego przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców.
W praktyce oznacza to, że ze zwolnienia może skorzystać podmiot, który w roku podatkowym poprzedzającym rok zawarcia transakcji kontrolowanej spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający w złotych równowartości kwoty 10 milionów euro, lub suma aktywów jego bilansu nie przekroczyła w złotych równowartości kwoty 10 milionów euro.
Przy czym zgodnie z ustawą wartości te przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu danego roku.
Druga możliwość dotyczy transakcji innych niż transakcje kontrolowane. Obowiązek dokumentacyjny może bowiem powstać w przypadku realizowania transakcji z podmiotami niepowiązanymi ale posiadającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium tak zwanego raju podatkowego, czyli kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową.
W takiej sytuacji lokalna dokumentacja cen transferowych również nie musi zawierać analizy cen transferowych.
Warto pamiętać, że korzystanie ze zwolnienia z przygotowania analizy cen transferowych nie zwalnia podatników z konieczności ustalania rynkowych warunków transakcji. Rzetelnie przygotowana analiza cen transferowych może stanowić czynnik, który przyczyni się do zmniejszenia ryzyka podatkowego w przypadku ewentualnej kontroli. Warto więc każdorazowo zastanowić się czy przygotowanie analizy cen transferowych nie będzie dla podatnika optymalnym rozwiązaniem, pomimo możliwości korzystania ze zwolnienia.
Więcej na temat kontroli podatkowych w zakresie cen transferowych dowiesz się z naszego artykułu Kontrola cen transferowych
Termin sporządzenia analizy cen transferowych
Termin na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych (wraz z analizą cen transferowych) upływa z końcem 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, za który sporządzana jest dokumentacja.
Natomiast w terminie do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, za który sporządzana jest dokumentacja należy złożyć do urzędu skarbowego informację o cenach transferowych w postaci TPR-P lub TPR-C, o których więcej piszemy w naszym artykule TPR-C/TPR-P jako następcy CIT-TP/PIT-TP.
Nie wiesz jak zacząć ustalenie obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych? Zapoznaj się z naszym artykułem ABC dokumentacji cen transferowych, który stanowi wprowadzenie do tematyki cen transferowych.
Piotr Zarański