Wiele z przedmiotów praw własności intelektualnej może przyczynić się do uzyskania preferencyjnego opodatkowania dla przedsiębiorców. Warto więc je poznać!
Przedsiębiorcy mogą skorzystać z preferencji podatkowej w przypadku, gdy wykorzystują w działalności gospodarczej:
Patent
Patenty są udzielane przez urząd patentowy wyłącznie na wynalazki, które są pewnym rozwiązaniem technicznym. Opatentować można tylko taki wynalazek, który jest nowy i cechuje się tzw. poziomem wynalazczym. Przykładowo wynalazkiem będzie: układ zabezpieczający samochód przed poślizgiem czy krem ochronny do skóry. Czas trwania ochrony z tytułu patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.
Prawo ochronne na wzór użytkowy
Prawa ochronne na wzory użytkowe są udzielane przez urząd patentowy na rozwiązania o charakterze technicznym (podobnie jak wynalazki). Nie muszą jednak one cechować się poziomem wynalazczym. Natomiast muszą cechować się użytecznością. Przykładowo wzorem użytkowym będzie projekt iPada, układ karoserii samochodu czy specjalny kształt butelki. Czas trwania ochrony z tytułu wzoru użytkowego wynosi 10 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym.
Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego
W ramach wzorów przemysłowych chroniony jest wygląd produktu (kształt, kolorystyka, faktura). Dla oceny czy mamy do czynienia z wzorem przemysłowym nie mają natomiast znaczenia cechy użytkowe tak jak w przypadku wzoru użytkowego. Przykładami wzorów przemysłowych, które zostały zarejestrowane mogą być ikony Apple czy grafiki używane w ramach systemu Microsoft Office. Ochrony z tytułu prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym.
Prawo z rejestracji topografii układu scalonego
Topografia układu scalonego jest to rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego. Ochrona z tytułu rejestracji w Urzędzie Patentowym trwa 10 lat od końca roku, w którym topografia lub układ scalony zawierający taką topografię był wprowadzony do obrotu, lub końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia topografii w Urzędzie Patentowym, w zależności od tego, który z tych terminów upływa wcześniej.
Dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin
Nazwa „dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin” może wprowadzać w błąd. W rzeczywistości nie jest to odrębny rodzaj prawa własności intelektualnej a jedynie sposób na przedłużenie ochrony wynikającej z tytułu patentu. Przedsiębiorca ma możliwość, przedłużenia ochrony patentowej udzielonej na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin. Możliwość przedłużenia ochrony wynika z tego, że wdrożenie produktów leczniczych wymaga szeregu badań oraz testów, które opóźniają wejście produktu na rynek. Aby zrekompensować ten czas prawo przewiduje możliwość przedłużenia ochrony dla patentu na kolejne 10 lat.
Prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu
Produkty lecznicze dopuszczane są do obrotu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne oraz w oparciu o rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy. Wniosek do Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych o wydanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego składa przedsiębiorca – podmiot odpowiedzialny za wprowadzenie produktu leczniczego na rynek. W wyniku postępowania przedsiębiorca uzyskuje wpis do produktów leczniczych, które są dopuszczone do obrotu. Niezależnie od tego prawa przedsiębiorca może uzyskać ochronę patentową, a także dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin.
Wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2018 r. poz. 432)
W praktyce wyróżnia się dwa rodzaje ochrony prawnej odmian roślin. Po pierwsze odmiana roślin może uzyskać ochronę w ramach patentu. Drugim sposobem jest przyznanie przez właściwy organ wyłącznego prawa hodowcy do odmiany. W wyniku przyznania prawa dochodzi do wpisania odmiany do Księgi Ochrony Wyłącznego Prawa. Wyłączne prawo obejmuje: 1) wytwarzanie lub rozmnażanie, 2) przygotowanie do rozmnażania, 3) oferowanie do sprzedaży, 4) sprzedaż lub inne formy zbywania, 5) eksport, 6) import, 7) przechowywanie materiału siewnego odmiany chronionej.
Autorskie prawo do programu komputerowego
Autorskie prawo do programu komputerowego podlega ochronie na gruncie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Do powstania prawa nie jest wymagana rejestracja, jak w przypadku patentu czy wzoru użytkowego. Autorskie prawo do programu komputerowego powstaje z momentem jego ustalenia, czyli zapisania programu na określonym nośniku. Program komputerowy obejmuje zestawy instrukcji, które po wprowadzeniu do komputera lub innego podobnego urządzenia spowodują określony rezultat. Programem komputerowym będzie więc przykładowo system operacyjny czy gra komputerowa. Autorskie prawo do programu komputerowego trwa 70 lat od daty ustalenia programu i chroni informacje zawarte w kodzie źródłowym programu komputerowego, w opisie procedur operacyjnych, zestawieniu danych oraz w informacjach konwersacyjnych i dialogowych.
Jacek Miłaszewski