Postępowanie podatkowe w danej instancji kończy się wraz z wydaniem decyzji. Otrzymanie decyzji określającej lub ustalającej zobowiązanie podatkowe nie zawsze oznacza jednak, że musimy od razu zapłacić podatek.
Decyzja podatkowa
Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, która rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji. Decyzję doręcza się stronie na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zazwyczaj, z chwilą doręczenia, organ, który wydał decyzję, jest nią związany. Oznacza to, że od tego momentu nie może dowolnie zmienić decyzji ani postępować w sposób sprzeczny z jej treścią.
Organ podatkowy może również w drodze decyzji umorzyć postępowanie. Będzie tak w przypadku, gdy:
- postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe;
- wystąpi o to strona, na której żądanie zostało wszczęte postępowanie, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi publicznemu.
| Decyzja podatkowa powinna zawierać: 1) oznaczenie organu podatkowego; 2) datę jej wydania; 3) oznaczenie strony; 4) powołanie podstawy prawnej; 5) rozstrzygnięcie; 6) uzasadnienie faktyczne i prawne; 7) pouczenie o trybie odwoławczym – jeżeli od decyzji służy odwołanie; 8) podpis osoby upoważnionej, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego, a jeżeli decyzja została wydana w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny albo podpis zaufany. |
Wykonalność decyzji
Decyzja wydana przez organ pierwszej instancji jest co do zasady decyzją nieostateczną, która nie podlega wykonaniu. W praktyce oznacza to, że organ nie może skutecznie żądać od nas zapłaty zaległości podatkowej określonej w decyzji.
Jeżeli zdecydujemy się na złożenie odwołania, decyzja nie będzie wykonalna aż do rozpatrzenia odwołania przez organ drugiej instancji. W przeciwnym razie w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stanie się ona ostateczna i wykonalna.
Więcej o odwołaniu od decyzji przeczytasz w artykule Odwołanie od decyzji podatkowej.
Rygor natychmiastowej wykonalności
Zasadniczo wykonaniu podlegają jedynie decyzje ostateczne. Organ może jednak w drodze postanowienia nadać decyzji nieostatecznej tzw. rygor natychmiastowej wykonalności. Powoduje to, że decyzja może być egzekwowana przez organ podatkowy nawet wtedy, gdy zdążymy od niej złożyć odwołanie.
| Decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy: 1) organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że wobec strony toczy się postępowanie egzekucyjne w zakresie innych należności pieniężnych lub 2) strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, na którym można ustanowić hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy, które korzystałyby z pierwszeństwa zaspokojenia, lub 3) strona dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości, lub 4) okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące. |
Na postanowienie o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności można złożyć zażalenie, które niestety nie wstrzymuje wykonalności decyzji. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie aby od decyzji nieostatecznej, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, złożyć odwołanie. Przy czym podobnie jak w przypadku zażalenia, odwołanie nie ma żadnego wpływu na wstrzymanie wykonalności decyzji.
Decyzja zabezpieczająca
Szczególnym rodzajem decyzji jest decyzja o zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego. Organ może wydać decyzję zabezpieczającą w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej, przed wydaniem decyzji ustalającej lub określającej wysokość podatku, jeżeli istnieje uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego.
Decyzja zabezpieczająca nie kończy postępowania podatkowego, lecz ma na celu dokonanie w jego trakcie zabezpieczenia na majątku podatnika. Określona w decyzji kwota wskazuje więc jedynie kwotę podlegającą zabezpieczeniu. Rzeczywista wysokość zobowiązania zostanie natomiast określona w decyzji wymiarowej.
Co istotne, decyzja zabezpieczająca już w momencie wydania objęta jest rygorem natychmiastowej wykonalności. Oznacza to, że po wydaniu decyzji organ podatkowy może od razu przystąpić do egzekucji. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy podatnik złoży wniosek o zabezpieczenie wykonania decyzji w tzw. trybie dobrowolnym.
O zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego szerzej piszemy w artykule Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego.
Otrzymałeś decyzję organu podatkowego i chciałbyś się odwołać lub wnieść skargę? Skontaktuj się ze specjalistami Kancelarii PragmatIQ.
Wojciech Czernik
Michał Markiewicz