Pismo zatytułowane „Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej” jest zazwyczaj pierwszym dokumentem, z jakim styka się podatnik w konfrontacji z działem kontroli urzędu skarbowego.  
Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli
Kontrola podatkowa co do zasady musi być poprzedzona zawiadomieniem o zamiarze wszczęcia kontroli. Dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia organ może wszcząć kontrolę. Jednocześnie w przypadku, gdy w przeciągu 30 dni od dnia doręczenia kontrola nie zostanie wszczęta, fiskus będzie musiał ponownie wysłać nam zawiadomienie. 
Możliwe jest jednak wszczęcie kontroli przed upływem wymaganego 7 dniowego terminu. Będzie tak w przypadku, gdy kontrolowany złoży stosowny wniosek bądź wyrazi zgodę. Może się bowiem zdarzyć, że kontrolujący zapytają o możliwość wcześniejszego rozpoczęcia kontroli. W zależności od stanu faktycznego natychmiastowe wszczęcie kontroli może być dla nas korzystne, bądź nie. Należy natomiast pamiętać, że decyzja ta może rzutować na dalszy przebieg kontroli. 
Więcej o wszczęciu kontroli podatkowej przeczytasz w artykule Wszczęcie kontroli podatkowej.
Z zawiadomienia wynika zakres kontroli, w związku z czym, pomimo że kontrola nie została jeszcze wszczęta, wiemy już czego będzie dotyczyła. Czas pomiędzy otrzymaniem zawiadomienia a wszczęciem kontroli warto więc dobrze wykorzystać. Jeżeli dopatrzymy się błędów, do momentu wszczęcia kontroli mamy możliwość złożenia korekty deklaracji. 
 
| Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli zawiera: oznaczenie organu;
datę i miejsce wystawienia;oznaczenie kontrolowanego;wskazanie zakresu kontroli;pouczenie o prawie złożenia korekty deklaracji;podpis osoby upoważnionej dozawiadomienia.
 | 
 
 
Istotnym prawem kontrolowanego jest możliwość ustanowienia pełnomocnika lub reprezentanta. Wyznaczenie pełnomocnika będącego np. doradcą podatkowym nie tylko gwarantuje kontrolowanemu, że jego prawa będą w toku kontroli respektowane, ale przede wszystkim zapewnia obiektywne spojrzenie na sprawę przez zewnętrznego specjalistę jak również pozwala zminimalizować stres jaki wiąże się z czynnościami kontrolnymi.  
Kiedy organ nie zawiadomi o zamiarze wszczęcia kontroli
Należy pamiętać, że organ podatkowy nie zawsze ma obowiązek zawiadomienia o wszczęciu kontroli podatkowej. W takim wypadku o przyczynie braku zawiadomienia powinniśmy jednak zostać poinformowani. 
| Kiedy organ nie zawiadomi o wszczęciu kontroli podatkowej | 
| Jeżeli kontrola: | Gdy organ posiada informacje, z których wynika, ze kontrolowany: | 
| 
dotyczy zasadności zwrotu podatku VAT;ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;dotyczy dochodów ze źródeł nieujawnionych;dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej;ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;zostaje wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej, w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa;ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury;dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin;ma charakter doraźny dotyczący sprawdzenia zachowania warunków zawieszenia działalności gospodarczej;dotyczy zasadności zwrotu podatku z tytułu wypłaconych należności. | 
został prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie przestępstwa:– skarbowego,
 – przeciwko obrotowi gospodarczemu,
 – z ustawy o rachunkowości
 lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli;
jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji;nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczenie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione; | 
| Kiedy organ nie zawiadomi o wszczęciu kontroli podatkowej | 
| Jeżeli kontrola: | 
| 
dotyczy zasadności zwrotu podatku VAT;ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;dotyczy dochodów ze źródeł nieujawnionych;dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej;ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;zostaje wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej, w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa;ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury;dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin;ma charakter doraźny dotyczący sprawdzenia zachowania warunków zawieszenia działalności gospodarczej;dotyczy zasadności zwrotu podatku z tytułu wypłaconych należności. | 
| Gdy organ posiada informacje, z których wynika, ze kontrolowany: | 
| 
został prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie przestępstwa:– skarbowego,
 – przeciwko obrotowi gospodarczemu,
 – z ustawy o rachunkowości
 lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli;
jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji;nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczenie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione; | 
Co ważne, w kontroli celno-skarbowej organ w ogóle nie zawiadamia podatnika o zamiarze wszczęcia kontroli. Więcej na ten temat się w artykule Właściwość organów i wszczęcie kontroli celno-skarbowej.
Wojciech Czernik
Michał Markiewicz