„Wspólnik mnie oszukuje”, „wspólnik mnie okrada” – takie stwierdzenia często padają ze strony skonfliktowanych wspólników na pierwszym spotkaniu z prawnikiem. Przeczytaj artykuł i dowiedz się jak możesz kontrolować działania swojego wspólnika, aby nie dopuścić do wyprowadzania majątku ze spółki.
Analiza umowy spółki i porozumień wspólników
Wspólnik powinien znać swoje uprawnienia oraz przysługujące mu instrumenty kontroli. Aby je poznać, wspólnik powinien przede wszystkim przeanalizować umowę spółki oraz umowy wewnątrzkorporacyjne, takie jak na przykład umowy z członkami zarządu i umowy pomiędzy wspólnikami. Istotne z punktu widzenia interesu wspólnika mniejszościowego są postanowienia dotyczące wymaganych zgód, podejmowania uchwał, limitów transakcyjnych, zasad reprezentacji i prowadzenia spraw spółki. W celu przeprowadzenia odpowiedniej oceny postanowień umowy spółki oraz umów wewnątrzkorporacyjnych najlepiej skonsultować się z ekspertem.
„Wspólnik mnie oszukuje” – kontrola dokumentów przez wspólnika mniejszościowego
Każdemu wspólnikowi spółki z o.o. co do zasady przysługuje prawo indywidualnej kontroli, które obejmuje uprawnienie do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki, sporządzanie bilansu dla własnego użytku oraz żądania wyjaśnień od zarządu. W określonych sytuacjach zarząd ma prawo odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki. Szerzej o uprawnieniu do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki piszemy w artykule Dostęp do dokumentów spółki z o.o. – narzędzie kontroli dla mniejszościowego wspólnika.
Zaskarżanie uchwał zgromadzenia wspólników
Liczba udziałów posiadanych przez każdego ze wspólników ma przełożenie na podejmowane uchwały. Niezależnie jednak od liczby posiadanych udziałów, każdemu wspólnikowi w spółce z o.o. przysługuje prawo zaskarżenia uchwały. W sytuacji, gdy zgromadzenie wspólników podejmuje uchwały sprzeczne z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i godzące w interes spółki lub mające na celu jego pokrzywdzenie, wspólnik może je zaskarżyć w drodze powództwa o uchylenie uchwały. Jeżeli natomiast uchwały zgromadzenia wspólników są sprzeczne z przepisami ustawy, wspólnik może wytoczyć powództwo o stwierdzenie ich nieważności. Więcej na ten temat można przeczytać w portalu Doradzamy.to w artykule Zaskarżenie uchwały zgromadzenia wspólników
Powództwo wspólnika o naprawienie spółce szkody
W sytuacji gdy konsekwencją działań nieuczciwego wspólnika, członka zarządu lub osoby trzeciej jest szkoda w majątku spółki z o.o., a sama spółka nie zdecyduje się na dochodzenie roszczeń odszkodowawczych w ciągu roku od ujawnienia czynu wywołującego szkodę, każdy wspólnik może wytoczyć pozew o naprawienie spółce szkody. Jest to ważny instrument dla wspólnika mniejszościowego na wypadek bierności ze strony zarządu spółki. Wspólnik występujący z powództwem o naprawienie spółce szkody jest związany trzyletnim terminem przedawnienia od dnia, w którym spółka (a nie wspólnik) dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (w każdym przypadku nie później jednak niż z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę).
Piotr Sójka
Martyna Kunke